De zogenaamde “Kaaimantaks” is een Belgische fiscale maatregel (zgn. “doorkijkbelasting”) die sinds 2015 van kracht is en gericht is op het belasten van bepaalde buitenlandse juridische constructies die door Belgische ingezetenen worden aangehouden.
De maatregel is specifiek bedoeld om belastingontwijking tegen te gaan door transparantie te creëren over vermogens die via buitenlandse entiteiten worden aangehouden. Het toepassingsgebied van deze belasting is al enkele keren gewijzigd, onder meer nog op 22 december 2023, en binnenkort allicht opnieuw.
Eén van de vaak terugkerende discussiepunten is of Franse vastgoedstructuren zoals de Société Civile Immobilière (SCI) binnen het toepassingsgebied van die Kaaimantaks vallen in hoofde van Belgische belastingplichtigen met bijvoorbeeld Franse roots (die Frankrijk verlieten voor België om diverse redenen, zoals fiscale optimalisatie of tussenstop voor Monaco) of voor traditionele Belgische inwoners met een Franse vakantiewoning.
Hoewel een SCI in Frankrijk een courante en legitieme structuur is voor het beheer van vastgoed, kunnen er soms fiscale risico’s ontstaan wanneer Belgische belastingplichtigen hiervan gebruikmaken.
Wat is een SCI?
Een SCI is een Franse vennootschap met rechtspersoonlijkheid (vaak) zonder echte commerciële activiteit, die voornamelijk wordt gebruikt om vastgoed te beheren of aan te houden. Ze is in beginsel fiscaal transparant in Frankrijk, wat betekent dat haar inkomsten rechtstreeks worden toegerekend aan haar aandeelhouders naar rato van hun aandeelhouderschap
Toepasselijkheid van de Kaaimantaks
De Kaaimantaks heeft als uitgangspunt dat bepaalde “juridische constructies” fiscaal transparant worden geacht, waardoor de Belgische uiteindelijke begunstigde rechtstreeks wordt belast op de inkomsten van de entiteit alsof hij ze zelf heeft ontvangen. Volgens de wet vallen daaronder trusts, bepaalde buitenlandse vennootschappen en buitenlandse stichtingen, alsook bepaalde andere entiteiten zonder rechtspersoonlijkheid of met een fiscaal gunstregime.
Volgens de Minister van Financiën zou de SCI daar vanaf 1 januari 2024 (dus relevant voor de aangifte van 2025) ook onder ressorteren, maar veel uitleg over het waarom en hoe werd daarbij nooit gegeven. Dit standpunt kan echter niet zomaar worden gevolgd en verdient nuance: de SCI zal enkel (soms) kunnen kwalificeren als een juridische constructie als ze niet voldoet aan de voorwaarde van minimale belasting (de zgn. “1%-test), berekend volgens de Belgische fiscale principes. Zonder hier in detail te willen treden, zou één en ander er in de praktijk soms kunnen neerkomen dat indien het aangehouden vastgoed niet wordt verhuurd en bijvoorbeeld gratis ter beschikking wordt gesteld van de vennoten of van hun familieleden, de fiscus zal proberen de SCI te kwalificeren als een transparante juridische constructie.
Risico’s voor Belgische belastingplichtigen
Het grootste risico is dat Belgische aandeelhouders van een SCI, ondanks de gesloten dubbelbelastingverdragen die vaak voorzien in vrijstelling (in België) van in Frankrijk gerealiseerde meerwaarden op aandelen of op onroerende goederen, plots onderworpen zouden kunnen worden aan 30% dividendbelasting.
Het nieuwe ontwerp van de Kaaimantaks voorziet ook in een “exit tax”, die er, eenvoudig gesteld, in bestaat dat de oprichter van een juridische constructie bij de verhuis van zijn fiscaal domicilie naar het buitenland, wordt afgerekend: de fiscus zal aannemen dat zo’n exit aanleiding geeft tot een fictieve distributie van de (latente) meerwaarden van de juridische constructie, zelfs al wordt er dus effectief niets verkocht of uitgekeerd!
Aandacht en kort op de bal spelen is geboden
De wetgeving rond de Kaaimantaks is complex en evolueert voortdurend, met onduidelijke administratieve standpunten en gekibbel in de rechtspraak en literatuur. Niet alle teksten zijn op dit moment al definitief en het is dan ook zaak om alles van kortbij te volgen zodat, waar nodig, nog kan worden bijgestuurd of afgestemd in bestaande of nieuwe structuren of familiale situaties.
Dat is bovendien niet alleen relevant voor fysieke personen die in Frankrijk vastgoed aanhouden middels een SCI, maar al evenzeer voor een reeks van andere populaire structuren die nu onder de Kaaimanbelasting kunnen ressorteren, waaronder de Nederlandse stichting-administratiekantoor (STAK) of de zgn. “fonds dédiés” (bijv. Luxemburgse SICAV’s of compartimenten ervan).
Voor deze traditionele structuren bestaan vaak nieuwe of lokale alternatieven die de Kaaimantoets niet hoeven te doorstaan en die dus toekomstgewijs zeker enige promotie verdienen.
Juridisch en fiscaal advies is onontbeerlijk bij het opzetten en beheren van dergelijke structuren. Het niet naleven van de rapporteringsverplichtingen of het fout inschatten van de fiscale gevolgen kan leiden tot onaangename verrassingen en financiële sancties. Vanbelle Law Boutique kan u bijstaan bij elke stap die u hierbij dient te zetten.
.png)
